شعار روز جهانی تالاب در سال 96 : تالاب ها برای آینده شهری پایدار

پایگاه خبری البرزما- دوم فوریه برابر با ۱۳ بهمن‌ماه، روز جهانی تالاب‌ها نام‌گذاری شده‌ است. در چنین روزی در سال ۱۹۷۱ (۱۳۴۹) در شهر رامسر ایران، معاهده‌ای جهانی برای حفاظت از تالاب‌ها به تصویب رسید که به «کنوانسیون رامسر» مشهور شد. این معاهده اکنون 169 عضو دارد و کشورهای عضو ملزم به تعیین و حفظ تالاب های با اهمیت بین المللی و تشویق به استفاده خردمندانه از آنها می باشند. حدود 2245 سایت (تالاب) با مساحتی بالغ بر 215میلیون هکتار در این کنوانسیون ثبت شده که در این میان 24 تالاب از تالابهاب با ارزش ایران در زمره تالابهای با اهمیت بين المللي قرارگرفته است. از 42 نوع تالاب مشخص شده توسط كنوانسيون رامسر در سطح جهان به جز تالابهاي تندرا بقيه در كشور ايران يافت مي شوند. بر اساس تعریف کنوانسیون رامسر، تالاب ها به مناطق پست باتلاقی، مردابی، آبگیرهای طبیعی یا مصنوعی، دایمی یا موقت دارای آب ساکن یا جاری، شیرین، نیم شور یا شور و از جمله مناطق دارای آب های دریایی که عمق آن ها در حالت جزر کامل 6 متر بیشتر نباشداطلاق می گردد.

اگرچه استان البرز فاقد تالاب های مهم و با اهمیت بین المللی کنوانسیون رامسر است، لکن با وجود منابع آبی مهم ، دریاچه های امیر کبیر وخصوصاً سد تنظیمی مربوطه در قسمت شرقی استان در شهرستان کرج و دریاچه سد طالقان در شمال غرب استان ، سالانه میزبان پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی می باشند.در محدوده جنوب وشرق استان محدوده آبگیر حواشی رودخانه شور و دشت صالحیه (قارپوزآباد) بدلیل وجود مناطق پست باتلاقی و آبگیرهای طبیعی و عبور رودخانه شور از این اراضی ،این ناحیه نیز از مناطق تالابی (فصلی) بشمار می روند. مناطق فوق بعنوان ایستگاه هایی برای استراحت ، تغذیه و تجدید قوا دارای اهمیت ویژه ای بوده بطوری که از میان 286 گونه پرنده موجود در استان، حدود 75 گونه آبزی و کنار آبزی در زیستگاههای آبی استان شناسایی شده است. پرندگانی که مسافت های طولانی دست به مهاجرت می زنند به چنین مناطقی برای تغذیه و احیای انرژی برای ادامه پرواز نیاز دارند و از بین رفتن و یا تخریب چنین زیستگاههایی به هر دلیل باعث مرگ و میر شدید این پرندگان خواهد شد. لذا محدوده های فوق از اهمیت ویژه ای در استان برخوردار می باشد. طی سالهای اخیر اقداماتی جهت احیاء و حفاظت از عرصه های فوق با مشارکت جوامع محلی و دستگاههای ذیربط از جمله پیگیری تعیین حقابه زیست محیطی تالاب بعمل آمده است.

از مشکلات تالابهای کشور از جمله پهنه های های آبگیر دشت های موجود در استان ، برداشت و بهره برداری بی رویه آب از تالابها و حوضه های بالادست آنها، تغییرات اقلیمی و خشکسالی های پیاپی ، محدودیت شدید منابع آب و رقابت بین کاربریهای مختلف جهت بهره برداری از منابع آبی، عدم تامین حقابه زیست محیطی تالابها ، تغییرکاربری اراضی حوضه آبریز و تالابها، سدسازی و انجام پروژه های عمرانی در محدوده تالابها نظیر راه سازی ، ایجاد زهکش و…، تخلیه فاضلابهای شهری، صنعتی و کشاورزی بدون تصفیه مناسب ، عدم رعایت الگوی کشت متناسب با میزان آب قابل استحصال از تالابها و منابع بالادست می باشد.