آمریکا اصلی ترین عامل ادامه درگیری ها در سوریه

پایگاه خبری البرزما – تحلیلگران اعتقاد دارند برخلاف دور پیشین تنش ها در سوریه، تحولات اخیر در این کشور ناشی از تضاد منافع کشورهای رقیب است که درصدر آن ها خط مشی های ایالات متحده قرار دارد. ارتش ترکیه از اواخر دی ماه امسال حملات همه جانبه ای را علیه شهر عفرین در شمال سوریه آغاز کرد. این شهر که در شمال استان حلب واقع است از چند سال قبل در اختیار گروه های کرد با عنوان نیروهای مدافع خلق (YPG) قرار داشت.
گفته می شود در این حملات نیروهای ارتش آزاد سوریه از متحدان آنکار در جنگ داخلی سوریه به کمک ارتش ترکیه آمده و در عملیات نظامی شرکت می کنند.

**ترکیه و مساله کردها
مساله کردها برای ترکیه بسیار مهم است و آنکارا از وقوع هر وضعیتی که موجب تحریک افکار عمومی در میان کردهای ترکیه شود جلوگیری می کند. از این رو آنکارا در برابر افزایش قدرت گروه های کرد سوریه دست به کار شد. این گروه ها روابط نزدیکی را با واشنگتن برقرار کرده اند و از کاخ سفید کمک های گوناگونی را دریافت می کنند.
در چند سال اخیر کردها حتی توانستد مناطقی را در استان رقه و اطراف دیرالزور سوریه را نیز در کنترل خود درآورند. آنکارا اما شبه نظامیان کرد در شمال و شمال غرب سوریه را تروریست می داند و آن ها را ارتش ترور نامیده است.
ترکیه از زمین و هوا عملیات نظامی گسترده ای را علیه کردها در شمال سوریه آغاز کرد. شدت این حملات به حدی رسیده است که مقامات کرد در منطقه عفرین از ارتش سوریه و بشار اسد درخواست کردند تا از آن ها در مقابل حملات ارتش سوریه محافظت کنند.
آن ها بر این باور هستند که ترکیه با این عملیات به دنبال مقابله با تروریست های کرد نیست بلکه هدف آن اشغال مناطق بیشتری از سوریه است. نکته اینجاست که پیش از این روسیه به منظور جلوگیری از بهانه تراشی ترکیه به سران کرد پیشنهاد داده بود تا ارتش سوریه در عفرین مستقر و کنترل منطقه به دولت مرکزی سپرده شود. اما گروه های کرد به ویژه یگان ‌های مدافع خلق، این امر را به دلیل اهمیت سوق الجیشی عفرین نپذیرفتند.
ترکیه در طول چند سال گذشته خط قرمز خود را حضور شبه نظامیان کرد در شرق رودخانه فرات عنوان می کرد اما گویا در رویکرد خود بازبینی هایی را انجام داده است. به نوشته خبرگزاری روسی «راشا تودی» ترکیه اعلام کرد پس از تکمیل عملیات در عفرین به سمت منطقه منبیج هم حرکت می کند که تمرکز نیروهای کرد و آمریکایی در آن بیشتر است. اردوغان تاکید دارد عملیات آنکارا در سوریه محدود نیست و ارتش این کشور به سوی هر منطقه ای که کردها در آن قدرت دارند، حرکت می کند.
نشریه کانادایی «گلاب اند میل» این درگیری را دارای پیامدهای فاجعه آمیز توصیف کرد و نوشت: ترک ها سال ها شاهد عبور کمک های آمریکا به سوی کردها از مرزهای خود بودند. نیروهای دموکراتیک سوریه به عنوان ابزار آمریکا در جنگ علیه داعش تقویت و به کار گرفته شدند. آن ها بسیار منسجم عمل کردند و در زمینه جنگی هم از مهارت های خوبی هستند. این ویژگی ها در کنار حمایت هوایی جنگنده های آمریکایی موجب پیروزی های گوناگون و تقویت موقعیت عمومی آن ها شد.
آمریکا راهبردهای خود را هنوز دنبال می کند و حتی در تماس تلفنی ترامپ و اردوغان هیچ تضمینی به ترکیه در زمینه محدودیت کردها داده نشد. در واقع برای سال ها جامعه بین المللی مخصوصا ترکیه (به دلیل دشمنی با دولت سوریه) این واقعیت را نادیده گرفت که آن ها شاخه و بازوی نظامی پ.کا.کا هستند و باید گروه تروریستی شناخته شوند. بنابر این تحلیل، حال که قدرت این نیروها در سوریه محکم شده، در ترکیه احساس خطر شد.

**آمریکا و ادامه تنش ها در سوریه
شاید بتوان مهمترین دلیل برای آغاز عملیات «شاخۀ زیتون» ترکیه را در نکته ای دانست که هفته گذشته «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد. وی از کمک به نیروهای دموکراتیک سوریه که از کردها و اعراب سوریه تشکیل می شود برای ایجاد یک نیروی امنیتی مرزی به تعداد حدود 30 هزار نفر پرده برداشت. آنکارا آشکارا تشکیل چنین نیروی نظامی کرد را تهدید امنیت ملی خود می داند و اعتراض خود را اعلام کرده است.
به نوشته یورونیوز، حتی چندی قبل و در نشست گروه 20 در هامبورگ هم آنکارا هشدار داد در هیچ شرایطی اجازه نمی دهد تا یک دولت کرد در مناطق شمالی سوریه شکل بگیرد.
کاخ سفید هم به تازگی در بیانیه ای با انتقاد از سیاست آنکارا، لحن مقام های ترکیه ای را غیرسازنده و سخنان آن ها علیه ایالات متحده را غیرواقعی توصیف کرد. به نظر می رسد حضور دو هزار سرباز آمریکایی در مناطق تحت کنترل کردهای سوریه موجب شده است که ترامپ از مقام های ترکیه بخواهد با شکیبایی بیشتر از تشدید درگیری ها در شمال سوریه جلوگیری کنند. در مقابل مقام های ارشد ترکیه از آمریکا خواستند نخست تجهیز و حمایت از نیروهای نظامی کرد را متوقف سازد.
اما به نظر می رسد چنین تصمیمی در کاخ سفید وجود ندارد. به نوشته روزنامه لس آنجلس تایمز، به طور تقریبی جنگ در سوریه تمام شده و بشار اسد کنترل مراکز اصلی جمعیتی این کشور را به دست آورده است. هنوز بشار اسد طرفداران بسیاری در سوریه دارد و محبوبیت وی در افکارعمومی بیشتر از آن چیزی است که کشورهای غربی بخواهند آن را تایید کنند. بر اساس این تحلیل، با گذشت هفت سال از تحولات سوریه، ایالات متحده هنوز نقش تاثیرگذاری برای بازگشت آوارگان این کشور و بهبود شرایط و صلح در این کشور انجام نمی دهد. سخنان وزیر امور خارجه آمریکا در دانشگاه استنفورد نیز همچون سخنان جادوگران بود. در عرصه عمل واشنگتن نه تنها کاری را انجام نمی دهد اما اظهارات تیلرسون باعث تغییر و وخامت اوضاع این کشور شد.
نشریه «فارین پالسی» در گزارشی در مورد شدت وخامت اوضاع نوشت در حالی که جنگ داخلی در سوریه رو به اتمام بود، تنش شدید دیگری در این کشور دوباره آغاز شد که ایالات متحده در مرکز آن قرار دارد. مقام های آمریکایی به تازگی تایید کردند که نیت آن ها این است که در کل در کنار نیروهای دموکراتیک کرد سوریه 28 درصد از اراضی سوریه را در کنترل خود داشته باشند. اما این تصمیم در تعارض کامل با خواسته بازیگران بزرگ در این کشور به ویژه ترکیه قرار دارد که از متحد آمریکا است.
به اعتقاد کارشناسان تنش کنونی از همان موضوع پیشین ریشه گرفته است. به نوشته این نشریه در مورد جنگ نخست با توجه به کمک های روسیه و ایران دیگر تردیدی در بقای بشار اسد باقی نمانده است. از نگاه اسد عملیات کنونی ترکیه در ادامه خط مشی هایی قرار دارد که سال ها قبل نظام آنکارا از همان روزهای نخست دنبال می کرد.
به نوشته فاری پالسی نکته این است بسیاری از شورشیانی که با کردها در عفرین می جنگند پیمانکارانی هستند که در راستای منافع ترکیه کار می کنند. آن ها در واقع پس از تابستان 2016 که فهمیدند نمی توانند به پیروزی کامل درمقابل اسد دست پیدا کنند به سوی ترکیه متمایل شدند.
به اعتقاد تحلیلگران شرایط کنونی و جنگ در شمال سوریه به خاطر تحولات در عرصه داخلی سوریه به وقوع نپیوسته است بلکه نمودی از تبلور منافع قدرت های خارجی به ویژه ترکیه و آمریکا در یک سوریه ویران است.